Pilar Quintana: "In de jungle is alles ongemakkelijk; geweld is nodig om daar te overleven."

Pilar Quintana werd in 1972 in Cali geboren en woont in Bogotá. Jaren geleden besloot ze de jungle te verkennen en kocht een stuk land van 36.000 vierkante meter aan een van de uithoeken van de Colombiaanse Stille Oceaan . Daar bouwden zij en haar man een houten huis en hielden het negen jaar vol. Negen transformerende jaren. Negen jaren van vreugde en slecht weer. Negen jaar van het idee van een paradijs dat van binnenuit zijn waarheid als de hel herbergt. De jungle die hun als Arcadia werd opgelegd, openbaarde zich later als een vijandige planeet. Een avontuur waaruit Quintana literatuur putte. Een leven om te vertellen. Want over de jungle kan alleen geschreven worden als je er van binnenuit in hebt gedoken , wanneer je leert een pad te banen door met een machete te zwaaien. In die jaren leerde ze anders te bestaan, en uit die jaren komt deze huidige roman, Zwarte Nacht, uitgegeven door Alfaguara.

De hoofdpersoon is niet Pilar Quintana, maar Rosa. Tussen hen spelen zich twee levens af die op elkaar lijken, maar nooit hetzelfde zijn. Rosa werd geboren in 1941. Rosa maakte de onrust van de guerrillastrijders in de jaren zestig in Colombia mee, het extreme geweld in het land en de permanente staat van beleg gedurende meer dan een halve eeuw. Rosa bestaat niet, maar ze heeft de contouren van een hele generatie . Ze behoort tot de tijd waarin duizenden Colombianen zich omsingeld voelden, zoals ook gebeurt wanneer de jungle je omsingelt. En Quintana ontcijfert haar comadre: "Rosa is een krachtige, sterke vrouw, die haar goede baan heeft opgegeven om haar verlangen naar de jungle te volgen. Ze verhuist daarheen met haar Ierse man Gene [Quintana's echtgenoot is ook Iers]. Ze kopen een stuk grond. Ze bouwen hun huis. En midden in de natuur, wanneer ze zich alleen voelt, komt ze in contact met de trauma's uit haar verleden , met haar intieme wonden, met een vreselijke pijn die ze nog steeds met zich meedraagt, ondanks dat ze heeft bereikt wat ze zich ten doel had gesteld."

Black Night telt 266 pagina's. Het is een gemiddelde lengte. Maar het bevat een complete biografie, die van de hoofdpersoon. De roman speelt zich af over vier dagen, maar Rosa's leven ontvouwt zich in alle richtingen, zodat de lezer weet wie ze is. Ze verwezenlijkt haar droom om daar haar huis te bouwen, waar de meest verdachte figuur altijd de vreemdeling is. Ze ervaart de gigantische eenzaamheid van de jungle . De oorverdovende stilte, die zowel rust als catastrofe kan veroorzaken. Het geweld van anderen. Angst. Verlating. Verdriet. Onderdrukking. Hallucinatie. De sinistere verbijstering wanneer de mannen om haar heen vreemd genoeg een afkeer voelen van een vrouw alleen. "Gene, de echtgenoot, moet een paar dagen naar de stad om zijn visum te verlengen, en Rosa ervaart een verbijstering waarvan ze het bestaan ​​niet kende, en daarmee haar eigen kwetsbaarheid, en hoe dit het slechtste in sommige mannen losmaakt en de kwade echo's van gisteren aantrekt, de demonen die nooit begraven worden," legt Quintana uit.

De jungle neemt onmiddellijk de overhand, dieren en vegetatie storten zich op haar (de vleermuis, de tarantula, de basilisk, de verwoestende termiet, de kippen...), en de vochtigheid, de duisternis en de hitte. In de jungle is er altijd wel iets dat je in de gaten houdt. En het lawaai houdt nooit op: " In deze roman vraag ik me ook af wat er achter al het lawaai van de hedendaagse maatschappij schuilgaat. In Rosa's leven is er geen internet, het grootste lawaai waar de mensheid momenteel mee te maken heeft, maar wanneer we het lawaai (met of zonder netwerk) buiten beschouwing laten, is de mogelijke stilte ook bedreigend, omdat de jungle zelf een aanwezigheid is die je achtervolgt."

Net als de buren liggen de vier of vijf mannen die Rosa omringen op de loer. De valse weldoeners. De verontrustende. Degenen die beloven haar man te beschermen in haar afwezigheid. De machisten. "Deze mannen worden plotseling vreemd in de aanwezigheid van een vrouw alleen. Zo gaat dat, en dit gebeurt in steden, dorpen en midden in de natuur. Daarom is de bevordering van het feminisme noodzakelijk. Een andere bedoeling van deze roman is om het gevoel van intimidatie dat vrouwen ondergaan en dat door de geschiedenis heen voortduurt, ter discussie te stellen," zegt Pilar Quintana. "We zagen het in MeToo. Duizenden vrouwen kwamen naar voren om de intimidatie die ze ondergingen aan te klagen, en heel, heel weinigen zeiden 'ik niet' . We hebben die ervaring allemaal gehad en we beleven het dagelijks thuis, op straat, op onze werkplekken... Het is het geweld dat ons vergezelt en ons probeert te overmeesteren."

Geweld. Dat is het. Geweld zoals dat door de natuur wordt veroorzaakt. Daarom wuift Black Night de Arcadische emotie weg van stadsbewoners die bijvoorbeeld een jungle trotseren. "Alles voelt daar ongemakkelijk. Alles steekt. Of alles valt aan. Of alles brengt je in gevaar. Om te overleven in de jungle is geweld noodzakelijk," legt de auteur uit. " De vriendelijkheid van de nobele wilde bestaat niet . De mogelijkheid tot harmonie daar vereist verbinding met het dier dat ik ben. In mijn jaren in de jungle, net als die van Rosa, heb ik dat dier gevonden dat ik in me draag en dat mij definieert. We hebben iets geïdealiseerd dat, voorbij de pracht van de foto's, een hel kan zijn. En niet alleen fysiek, maar ook psychologisch. Het is gemakkelijk om je verstand te verliezen in de natuur; hoe groter de isolatie, hoe groter de kans op delirium. In contact met anderen is het gemakkelijker om je verstand te behouden, maar wanneer je alleen bent in een vijandige ruimte, dwaalt je geest af naar ongepaste plaatsen."

Rosa, de hoofdpersoon, was al als een vluchtige schaduw verschenen in Quintana's vorige roman, De Bitch [vertaald in twintig talen]. En ook in een paar korte verhalen. Maar ik wilde deze krachtige en trillende vrouw beter definiëren. Iemand die een expert is in verlating (haar vader, haar eerste vriendje, misschien haar Ierse echtgenoot...). Zij die in de jungle zoekt naar alles wat ze tegelijkertijd begint te verliezen . Een vers van de Venezolaanse dichter Vicente Gerbasi vat de toon van dit verhaal perfect samen: " We komen uit de nacht en we gaan naar de nacht ." De jungle, gehuld in zijn dampen, wordt achtergelaten. En de angst om niet te weten wat. De tijd blijft achter als een raadsel in Rosa. Niemand weet of Gene, de Ier, zal terugkeren.